Otwórz się na Edukację włączającą

VI etap działalności SCWEW w Bydgoszczy

   Specjalistyczne Centrum Wspierające Edukację Włączającą na okres każdego 3 miesięcznego etapu pracy, ustala Harmonogram działań, który musi być spójny z Ogólnym Modelem funkcjonowania SCWEW jako wynikiem nowych rozwiązań wdrażanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki.  

  W trosce o bezpośrednie wsparcie w rozwijaniu dostępności procesu nauczania – uczenia się na poziomie lokalnym bydgoski SCWEW przeprowadził w okresie X-XII.2022r. :

• 7 obserwacji wspierających, inaczej zwanych superwizjami koleżeńskimi. W ramach takich działań specjaliści SCWEW obserwują zajęcia prowadzone przez nauczycieli szkół i przedszkoli ogólnodostępnych, przekazując uwagi i rekomendacje dotyczące procesu nauczania oraz innych trudności i zaburzeń w zakresie funkcjonowania i relacji, jakie występują w klasie/grupie zróżnicowanej.
• 16 konsultacji eksperckich indywidualnych i grupowych dla nauczycieli i specjalistów. Konsultacje to próby doboru jak najbardziej właściwych rozwiązań w zdiagnozowanych obszarach wsparcia, adekwatne do specyfiki funkcjonowania każdego dziecka i grupy zróżnicowanej
• 8 działań doradczo – szkoleniowych w zakresie podniesienia kompetencji pracowników szkół związanych z działaniami interwencyjnymi. Poprzez wspólne analizowanie przyczyn trudności weryfikuje się skuteczność podjętych działań. Przykładowe szkolenia VI etapu: Afazja dziecięca i mutyzm- diagnoza i terapia w aspekcie pedagogicznym; Dziecko z autyzmem w klasie zróżnicowanej; Nawigator osobowości.
• 16 zajęć modelowych w tym lekcji otwartych na terenie przedszkoli i szkół ogólnodostępnych
• 3 konsultacje jako wsparcie dla dyrektorów 8 placówek uczestniczących w projekcie oraz dla koordynatorów ds. edukacji włączającej
• 16 konsultacji w zakresie wsparcia specjalistycznego dla rodziców i uczniów. Konsultacje odbywały się cyklicznie wg ustalonego plany pracy lekarza psychiatry i psychologa
• 2 szkolenia w ramach Sieci współpracy, która umożliwia dzielenie się wiedzą i umiejętnościami w aspekcie poszukiwania sposobów radzenia sobie z problemami
• Instruktaże dotyczące prawidłowego korzystania z wypożyczonego sprzętu i pomocy dydaktycznych, możliwości technicznych i wykorzystania. W opracowanym w listopadzie 2022r. Zestawieniu sprzętu dostępnego w Wypożyczalni SCWEW zaksięgowanych jest 234 pozycji różnorodnych pomocy dydaktycznych.

  W ramach działalności bydgoskiego SCWEW nawiązano współpracę wiodącymi bibliotekami w Bydgoszczy. W specjalnie opracowanych tematycznie bibliografiach udostępniane są materiały związane z Edukacją włączającą.

• Materiały dostępne w Bibliotece Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych

 - edukacja włączająca - Bibliografia

• Zestawienia bibliograficzne w oparciu o zbiory Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej

- Autyzm; Biblioterapia; Edukacja włączająca; Integracja sensoryczna; Język polski jako obcy; Niepełnosprawność, Prawa dziecka

  Istotną formą w działaniach  Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą jest dbałość o rozpowszechnianie idei Edukacji włączającej. Bydgoski SCWEW kontynuował rozpoczętą 8 czerwca 2022r. Kampanię społeczną polegającą na zwiększeniu świadomości i wiedzy w środowisku lokalnym. W ramach tejże kampanii promującej Edukację włączającą zorganizowano Miejski event rekreacyjno – sportowy „Szkoła równych szans, dla wszystkich”, w którym wzięło udział 13 bydgoskich placówek oświatowych. Były to 2 reprezentacje  Przedszkoli, 5 Szkół Podstawowych, 3 Ośrodki Szkolno – Wychowawcze i 3 Szkoły Ponadpodstawowe. Razem w trakcie imprezy uczestniczyło ok.  200 osób.  

• Powyższa impreza poprzedzona została wizytą w Radio Eska i wywiadami emitowanymi w tejże rozgłośni; stacja ta dała także swój patronat dla tego przedsięwzięcia
• Wydrukowano plakaty i ulotki przybliżające działalność SCWEW i ideę samej edukacji włączającej
• Zaprojektowano i zakupiono banery, które umieszczono w widocznych miejscach na ogrodzeniach wszystkich zaangażowanych szkół
• Zakupiono koszulki i czapeczki z logo SCWEW Bydgoszcz dla uczestników powyższego eventu.
• Zakupiono rolapy, które wykorzystywane są we wszystkich przedsięwzięciach SCWEW
• Zakupiono długopisy z logo SCWEW, które wykorzystywane są w kampanii społecznej
• Rozpowszechniana w trakcie eventu idea edukacji włączającej ukazała się w Oficjalnym Serwisie Bydgoszczy, TVP3 Bydgoszcz, Radio PiK, w prasie bydgoskiej „Express Bydgoski” i czasopiśmie nauczycielskim UczMy
• Na bazie zdjęć z eventu powstał film promujący ideę Edukacji włączającej, który można zobaczyć na stronie www.sosw3.bydgoszcz.pl

   Od listopada br. Kampania społeczna na rzecz Edukacji włączającej przybrała na sile, rozprzestrzeniając się na całe miasto.

• Lider SCWEW został zaproszony do redakcji TVP3 Bydgoszcz, w której udzielił wywiadu dotyczącego praktycznej działalności SCWEW w Bydgoszczy, który został wyemitowany w tzw. „Rozmowie dnia” 21.11.2022r.

• Opracowane i zamówione zostały spoty reklamujące działalność SCWEW w Bydgoszczy i zapraszające do współpracy, które pojawiają się od listopada br. 3 razy dziennie w Radio ESKA
• Zamówiono bilboard, który stoi na jednej z głównych ulic Bydgoszczy z charakterystycznym logo SCWEW (XII.2022-I.2023)
• Zaprojektowano reklamy w postaci oklejenia autobusów komunikacji miejskiej w Bydgoszczy oraz plakaty umieszczone wewnątrz pojazdów (XII.2022-I.2023)
• Zamówiono kolejne koszulki z logo SCWEW, długopisy, plakaty i ulotki, które posłużą do uatrakcyjniania przedsięwzięć związanych z realizacją kampanii społecznej na rzecz Edukacji włączającej

    Obszerna dokumentacja zdjęciowa, tekstowa i dźwiękowa znajduje się na stronie www.sosw3.bydgoszcz.pl w zakładce „Specjalistyczne Centrum Wspierające Edukację Włączającą – SCWEW”

    Eksperci SCWEW uczestniczyli także w trakcie VI etapu działalności SCWEW w Bydgoszczy w ważnych społecznie wydarzeniach w wymiarze miejskim i ogólnopolskim, w których propagowali i promowali bydgoski SCWEW i samą Edukację włączającą.

• W ramach imprezy 50-lecie działalności Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego nr 3 w Bydgoszczy – 20 października 2022r.

Zaproszeni goście obdarowani zostali specjalnie zaprojektowanymi i zakupionymi kalendarzami na 2023r. z logo i informacjami na temat bydgoskiego SCWEW; kalendarze trafiły także do wielu instytucji miasta Bydgoszczy – np. Urząd Miasta, Rada Miasta, Kuj. – Pom. Kuratorium Oświaty, Miejski Ośrodek Edukacji Nauczycieli, Poradnie Psychologiczno – Pedagogiczne, bydgoskie szkoły i przedszkola ogólnodostępne

• W ramach Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Edukacja włączająca jako edukacja wysokiej jakości”, w auli Biblioteki Głównej UKW w Bydgoszczy 21.11.2022r.

W trakcie części praktycznej Konferencji, dwie nasze ekspertki poprowadziły warsztaty pad nazwą: Praca z grupą zróżnicowaną - studia przypadków.

Krzysztof  Nowaczyk

Zrealizowane zadania SCWEW Bydgoszcz

w trakcie piątego – wakacyjnego etapu działalności

           Piąty etap działalności przypadł czasowo na okres wakacji i początku nowego roku szkolnego 2022/2023. Działania SCWEW w tym czasie w żadnym razie nie podlegały zawieszeniu. Umożliwiły je chociażby czynne przedszkola i organizowane w szkołach formy letniego wypoczynku dla uczniów w postaci np. półkolonii. W oparciu o dostosowany do powyższych faktów Harmonogram przedsięwzięć - w terminie od 1.07 do 30.09. 2022r. wsparcie placówek ogólnodostępnych, uczestniczących w projekcie odbywało się w następujących formach :

- superwizje koleżeńskie w 6 placówkach

- konsultacje dla dyrektorów on – line

- w ramach zajęć modelowych zorganizowano :

• zajęcia czytelnicze,
• rytmiczno – ruchowe Zumba
• zajęcia terapii ręki
• integrujące zajęcia doświadczania świata
• zajęcia gimnastyki korekcyjno – kompensacyjnej

- w ramach działań doradczo – szkoleniowych odbyły się zajęcia :

• Afazja i mutyzm - diagnoza różnicowa i terapia w praktyce pedagogicznej
• Zestaw ćwiczeń korekcyjnych kształtujących prawidłową postawę ciała

- w ramach konsultacji eksperckich udzielono wsparcia w kwestiach :

• lęku w autyzmie
• komunikacji w autyzmie
• zaburzeń sensorycznych w autyzmie
• strategii deeskalacji zachowań trudnych
• przeciwdziałaniu wadom postawy i tendencji do ich powstawania

- w ramach wsparcia specjalistycznego dla rodziców pomoc ekspercką otrzymali rodzice :

• dziecka wybitnie zdolnego
• dzieci z tendencjami do powstawania wad postawy

          W czwartym etapie działalności SCWEW w Bydgoszczy zapoczątkowała swoje istnienie Sieć współpracy dla liderów i kadry SCWEW. Sieć to przestrzeń, to system umożliwiający wymianę doświadczeń między uczestnikami, nawiązanie kontaktów współpracy pomiędzy szkołami, tworzenie nowych rozwiązań na potrzeby placówek oświatowych, poszerzenie kompetencji zawodowych i osobistych uczestników, upowszechnianie dobrych praktyk oraz merytoryczne i metodyczne wsparcie przez ekspertów. Sieć ułatwia dochodzenie do oczekiwanych rezultatów w sposób długofalowy, systematyczny, oparty na zaufaniu, na wzajemności oraz będący procesem niehierarchicznym. To szansa na zespołową i efektywną pracę. I właśnie w ramach takiego współdziałania odbyły się w sierpniu i wrześniu : Warsztat pracy z dzieckiem przejawiającym zachowania trudne oraz Praca z trudnym rodzicem.

          Z ważnych, zrealizowanych przez SCWEW Bydgoszcz, działań w piątym etapie wymienić należy także : nakręcenie filmu reklamującego edukację włączającą w ramach Kampanii społecznej SCWEW oraz umieszczenie w każdej placówce ogólnodostępnej realizującej projekt SCWEW, specjalnie wyprodukowanych w tym celu banerów.

          W trybie ciągłym funkcjonuje także Wypożyczalnia sprzętu specjalistycznego SCWEW, a całościowe Zestawienie pomocy edukacyjnych jest aktualizowane i udostępnione na stronie SCWEW Bydgoszcz. W tym miejscu nadmienić należy, iż nawet duże gabarytowo sprzęty jak ściana i podłoga interaktywna – są wykorzystywane już w kolejnych placówkach.

           Istotną formą aktywności SCWEW nawet w okresie wakacji jest sukcesywnie rozszerzająca się Grupa wsparcia i samokształcenia na Facebooku.

             W dniach 12–13.07.2022 r. w Warszawie, Ośrodek Rozwoju Edukacji w ramach projektu pozakonkursowego “Opracowanie modelu funkcjonowania Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW)”, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowanego w ramach Priorytetu II, Działanie 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty PO WER, zorganizował konferencję „Edukacja wysokiej jakości dla wszystkich – wspieranie realizacji założeń edukacji włączającej w praktyce szkolnej”. Udział w niej wzięła Lider SCWEW w Bydgoszczy, p. Aleksandra Kotecka.

               Zgodnie z § 3 pkt. 5 Umowy nr 10/2021 powierzenia grantu na realizację przedsięwzięcia grantowego "Pilotażowe wdrożenie modelu Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą" (SCWEW), Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie, jako Grantodawca zrealizował w Bydgoszczy w dniu 25 lipca 2022r.  pierwszą wizytę monitorującą. W jej zakresie było :

1. Wykonanie zapisów ww. umowy,
   2. Prawidłowość sporządzania dokumentacji projektowej oraz jej przechowywania.

                Kontrola przeprowadzona została przez upoważnionych pracowników tj.:
1.    Agnieszkę Pietrykę  -  Kierownika projektu SCWEW2,

2. Weronikę Jakubowską -  Specjalistę ds. rozliczania i monitorowania projektów grantowychSCWEW2. 

                W dniach 15–16 września 2022 r. w Centrum Szkoleniowym ORE w Sulejówku odbyło się spotkanie Liderów Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą podsumowujące rok działania SCWEW-ów i wyznaczające dalsze kierunki pracy. W pierwszym dniu podsumowano wizyty monitorujące, które odbyły się w SCWEW-ach od kwietnia do sierpnia 2022 r. Przedstawiono wnioski ze sprawozdań, konsultacji ekspertów, obserwacji działań oraz ewaluacji i monitorowania SCWEW, rozmawiano o sieci współpracy dla liderów i kadry SCWEW, omówiono dobre praktyki i propozycje rozwiązań w zakresie metod i form pracy, ze szczególnym uwzględnieniem superwizji oraz zajęć/lekcji modelowych, podsumowano zakres działań realizowanych przez SCWEW-y w okresie wakacji. Aktywny udział w spotkaniu wzięła reprezentująca SCWEW Bydgoszcz, Lider Aleksandra Kotecka. 

Opracowanie K. Nowaczyk

          „Szkoła równych szans, dla wszystkich” – takie motto przyświeca  Specjalistycznemu Centrum Wspierania Edukacji Włączającej (SCWEW), które już od roku funkcjonuje w Bydgoszczy, obejmując pilotażowym programem 8 placówek ogólnodostępnych.   SCWEW zajmuje się udzielaniem skutecznego wsparcia  przedszkolom i szkołom ogólnodostępnym w zakresie doskonalenia kompetencji kadry oraz zapewnienia uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych, możliwości pełnego rozwoju na każdym etapie kształcenia. Jak ważne i zasadne jest takie wsparcie wystarczy prześledzić wyniki ankiety, w której nauczyciele tychże placówek jasno wskazują na 5 najistotniejszych trudności w ich codziennej pracy w organizowaniu zajęć / lekcji w grupach różnorodnych, są to: Zaburzenia zachowania,  Wady słuchu,  Niepełnosprawność intelektualna, Spektrum autyzmu oraz Wady wzroku. Poza tym nie należy zapominać o obiektywnych trudnościach i wyzwaniach, z jakimi zmagają się szkoły i przedszkola, które przyjmują dzieci i uczniów z Ukrainy są kolejnym egzaminem na tu i teraz polskiej oświaty.

            SCWEW oprócz aktywności opisanych w sprawozdaniach z poprzednich etapów działalności, skupia się obecnie na: Indywidualnych konsultacjach dla dyrektorów i nauczycieli; Wsparciu specjalistycznym dla rodziców i ich dzieci; Obserwacjach wspierających i Superwizjach koleżeńskich, a także na Modelowych zajęciach na terenie przedszkoli i szkół ogólnodostępnych. Nowością w zakresie działań wspierających jest utworzenie Sieci współpracy i samokształcenia, która będzie nie tylko  formą wsparcia wszystkich osób zaangażowanych, ale możliwością pogłębiania wiedzy i dzielenia się nią z innymi. W skrócie, wspomaganie to będzie polegało na wymianie doświadczeń w celu doskonalenia swojej pracy. Jak wiadomo efekt organizacyjny osiągnięty przez każdego członka zespołu współdziałającego z pozostałymi osobami jest większy, niż efekt możliwy do osiągnięcia w działaniu indywidualnym.

             W marcu br. SCWEW w Bydgoszczy zorganizował Ogólnopolską Konferencję dotyczącą wdrażania edukacji włączającej w placówkach ogólnodostępnych. Wzięli w niej udział włodarze miasta, przedstawiciele KP Kuratorium Oświaty i wszystkich instytucji wspierających, dyrektorzy i nauczyciele zainteresowanych szkół, Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie, PFRON,  oraz wybitni specjaliści w dziedzinie edukacji włączającej z Uniwersytetów i Szkół Wyższych w Polsce i na Litwie.

             W czerwcu natomiast mogliśmy wziąć udział w zorganizowanej z dużym rozmachem inicjatywie SCWEW – Kampanii społecznej na rzecz edukacji włączającej. Organizatorom przedsięwzięcia czyli liderowi, ekspertom i koordynatorom SCWEW bardzo zależało na dotarciu do jak największej liczby odbiorców. Już na kilka tygodni przed eventem w Radio Eska można było usłyszeć rozmowy nagrane z członkami SCWEW propagujące ideę edukacji włączającej i zapraszające do udziału w kampanii. Dzięki naszemu zaangażowaniu otrzymaliśmy Patronat medialny od TVP 3 i Radio Eska. Oceniamy, że zasięg naszego oddziaływania zdecydowanie przekroczył granice naszego miasta. Na potrzeby realizacji kampanii wydrukowaliśmy stosowne plakaty, ulotki, nalepki i banery. Zakupiliśmy różnokolorowe koszulki i czapeczki z logo SCWEW w Bydgoszczy dla uczestników i organizatorów. Przygotowaliśmy 10 specjalnie przemyślanych stanowisk dostosowanych do możliwości uczestników. Zadbaliśmy o ich oznaczenie piktogramami i balonami z logo SCWEW. Przedszkolaki i uczniowie musieli wykazać się nie tylko sprawnością, pomysłowością i kreatywnością, ale także pokonywaniem zadań, w których ograniczony był dostęp do zmysłu wzroku, słuchu czy ruchu. Zaprosiliśmy 13 placówek oświatowych , które reprezentowane były przez 10 uczniów bądź przedszkolaków z opiekunami. Dziesięć z tych placówek brało udział w bezpośrednich zadaniach i zabawach na stanowiskach. Były to 2 przedszkola, 5 szkół podstawowych, a także 3 ośrodki szkolno – wychowawcze dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, słabo słyszących i słabo widzących. Natomiast uczniowie 3 placówek ponadpodstawowych pełnili rolę wolontariuszy. Razem w trakcie imprezy gościliśmy ok.  170 osób. Warto odnotować, że zakupiliśmy także soki i owoce wydawane uczestnikom w specjalnym namiocie „Zdrowej żywności” oraz zamówiliśmy cysternę krystalicznej wody z Miejskiego Przedsiębiorstwa Wod. -  Kan. w Bydgoszczy. Zależało nam także, aby to ważne społecznie wydarzenie miało swoistą oprawę, czyli atrakcyjną Ceremonię Otwarcia oraz Ceremonię Zamknięcia z rozdaniem Certyfikatów uczestnictwa dla każdej szkoły i przedszkola. Placówka, której udało się najlepiej przejść przez wszystkie 10 stanowisk otrzymała także ogromną, przechodnią maskotkę goryla, ponieważ mamy zamiar cyklicznie kontynuować powyższy sposób docierania do społeczeństwa z ważnym przekazem. W ocenie organizatorów Miejski event rekreacyjno – sportowy w ramach kampanii społecznej wspierającej edukację  włączającą  „Szkoła równych szans, dla wszystkich”  znakomicie wypełnił swój cel, którym było poszerzenie świadomości członków społeczności lokalnej dotyczącej zróżnicowanych potrzeb osób żyjących, uczących się i funkcjonujących właśnie w tej lokalnej społeczności, lokalnej szkole i lokalnym przedszkolu. Ponadto przybliżając aspekty związane z budowaniem edukacji włączającej w ogromnym stopniu zintegrował uczniów i nauczycieli z placówek szkolnictwa specjalnego i ogólnodostępnego.

             Aktywność i dokonania bydgoskiego SCWEW są oceniane bardzo pozytywnie, czego dowodem była obecność na evencie Zastępcy Prezydenta Miasta Bydgoszczy p. Iwony Waszkiewicz i Dyrektora Wydziału Edukacji i Sportu p. Magdaleny Buschmann. 

Krzysztof  Nowaczyk, SOSW 3, Bydgoszcz

Więcej informacji znajdziesz na stronie : sosw3.bydgoszcz.pl